#2 Tersine Beyin Göçünün Bir Ülkeye Faydaları

Tersine beyin göçü nedir?

Tersine beyin göçü kavramının anlaşılabilmesi için öncelikle kısaca beyin göçü kavramından bahsetmek isterim.

Beyin göçü kavramı 1950’lerde alanlarında uzman bilim insanlarının ve teknoloji uzmanlarının Birleşik Krallık’tan ABD ve Kanada’ya yaptıkları toplu göçler sonucunda ortaya çıkmış bir kavramdır. Bu kavram yıllar boyunca gelişim göstermiş ve tartışılmıştır fakat beyin göçünün amacı hep aynı kalmıştır: daha kaliteli bir yaşam ve daha iyi imkanlar.

Beyin göçü kısaca; gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde iyi seviyede eğitim görmüş beşeri sermaye kaynağı olan bireylerin , daha iyi eğitim imkanları, daha iyi çalışma koşulları gibi sebepler ile gelişmiş ülkelere göç etmesi anlamına gelmektedir. Bu bireylerin göçüne yüksek nitelikli iş gücünün ülke için birer kaybı olarak bakılmaktadır.

Tersine beyin göçü ise bir ‘’U Dönüşü’’ şeklinde ifade edilmektedir. Beyin göçü yapan bireyin kendisini yurtdışında geliştirmiş bir şekilde ülke sınırlarına dönüp bilgi ve birikimini katma değer yaratmak için kullanmasıdır. Yani genellikle tersine göç kendisini gelişmiş bir ülkeden az gelişmiş veya gelişmekte olan bir ülkeye göç şeklinde göstermektedir. Sonuç olarak tersine göç bir geri dönüş hareketidir. Bu geri dönüş hareketinin sebebi bulunduğu ülkedeki itici faktörler olabileceği gibi göç edeceği ülkedeki çekici faktörler de olabilmektedir.

Tersine Beyin Göçünün Ülkemize Faydaları

Günümüzde Türkiye, çok fazla beyin göçü veren bir ülke konumundadır. Bunun bir sonucu olarak Türkiye, ülkenin gelişmesi için temel taşlarından biri olan nitelikli insan gücünü kaybetmektedir. Bu duruma engel olmak için bu kişilerin ülkeye dönmesini amaçlayan ülke içi teşvikler yapılmaktadır. Örnek vermek gerekirse Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun örnek olarak verilebilir. Bu kanunlar yüksek nitelikli personellerin çalışabileceği uygun ortamı hazırlamak için çıkarılmıştır. En önemli teşvik ise ücret getirisidir çünkü incelendiği zaman beyin göçünün temel sebeplerinden biri de emek karşılığı kazanç dengesizliğidir.

Tersine beyin göçü ülkeye beyin göçünün kaybettiklerini kazandırmaktadır

• Beyin Kazanımı

Beyin kazanımı, aslında kişi kazanımıdır. Yurt dışına çıkmış eğitim görmüş, deneyim elde etmiş ve belki ülkemizde henüz kullanılmayan disiplinleri öğrenerek ülkesine geri gelmiş kişinin kazanımını ifade eder. Bu kazanım bilgi ve teknoloji çağında yaşadığımız şu dönem için çok önemli bir kazanımdır.

• Beşeri Sermaye Kazanımı

Ülkesine dönen nitelikli kişiler (bilim insanı veya diğer entelektüel iş gücü sahibi kişi) ilgili konuda bir iş kurarak, çok uluslu şirketlerde çalışarak veya bilim üreterek ülkeye büyük katkılar sağlayacak, ülkenin katma değer üretimini artıracaktır.

• Eğitim Kalitesinin Artması

Yurt dışında uzmanlaştığı alan ile ilgili farklı disiplinleri, farklı metotları ve bilgileri öğrenerek ülkeye döndüklerinde üniversitelerde dersler vererek bu bilgilerin genç nesilleri yetiştirmesini ve daha nitelikli ve daha eğitimli kişilerin yetişmesine katkı sağlayacaklardır.