Vuca Dünyası: Değişen Düzen Ve Öne Çıkan Yetkinlikler

İçerisinde yaşadığımız dünyanın sürekli gelişmesi ve değişmesinin birçok sebebi mevcut: Küreselleşme, dijitalleşme, artan rekabet, ekonomik düzende meydana gelen değişimler… Bütün faktörlerin küçük etkileri ile ortaya çıkan büyük değişimler olumlu veya olumsuz sonuçlar ile yüzleşmemize neden olabiliyor. Olumlu sonuçların kapısını aralayan ise bu değişimlere uyum sağlamayı hedefleyen kararlar almak. VUCA’nın etkilerini hayatımızın her alanında hissetmek ile özellikle iş hayatının temel bir yapı taşı haline gelmiş durumda. Peki VUCA dünyası nedir? VUCA dünyasında başarılı olmak için sahip olunması gereken yetkinlikler nelerdir? Şimdi, yeni dünyayı yakından tanıyalım!

VUCA Dünyasına Kulak Verelim!

Değişimlerin hızlı ve çoğu zaman öngörülemez olması sebebiyle çeşitli fırsat ve tehditleri içerisinde barındırabileceğinden bahsetmiştik. Günümüz dünyasında da hızla gerçekleşen değişimlere uyum sağlamak ve tehditlerden uzak durmak giderek zor bir hal almakla birlikte yaşamımız ve iş hayatındaki dengelerin adeta bir merkezi haline gelmiş ve VUCA dünyası adı verilen yeni bir dönem başlamıştır. Özellikle iş hayatı için ortaya çıkan bu yeni dönemin içerisinde barındırdığı özellikler VUCA’nın harflerinde gizlidir. Bu dünyada başarılı olmak için ise öncelikle VUCA dünyasının ne anlama geldiğini doğru anlamak şart. Şimdi inceleyelim!

Değişkenlik (Volatility) 

Günümüz dünyasının ilk özelliği oldukça değişken olmasıdır. Volatility yani değişkenlik kavramı da durumların ve koşulların aynı kalmadığını sürekli değiştiğini ifade etmekte. Değişimleri fırsata dönüştürmek değişime ayak uydurmak ile mümkün olur, değişime gösterilen direnç yüksek ihtimalle başarısızlığı beraberinde getirecektir. İş hayatı düşünüldüğünde her yeni günde değişikliklerle karşı karşıya kalmak olağan bir durumdur. Müşterilerin istek ve ihtiyaçları, talep, teknolojik gelişmeler ve yönetim kaynaklı ortaya çıkabilecek değişimler sürekli değişimi ortaya çıkaran bazı faktörlerdendir. Değişim hızına bağlı olarak ortaya çıkan yeni durumları her zaman olumsuz olarak değerlendirmek doğru olmayacaktır. Konfor alanından çıkarak ve rutin işleyişten uzaklaşarak verilen yeni kararlar tecrübe sağlamasıyla birlikte aniden yükselen başarıyı beraberinde getirebilir. Değişken dünyada başarıyı sağlamanın kilit unsuru ise değişen durumlara yönelik hızlı ve etkili kararlar alabilmektir.

Belirsizlik (Uncertainty)

VUCA’nın içerisinde barındırdığı U harfi, ‘‘Uncertainty’’ belirsizlik anlamına gelmekte ve değişimlerin beraberinde getirdiği belirsizlik yani öngörülmez durumların tümünü ifade etmektedir. Belirsiz durumlarda rutin kararlardan söz etmek mümkün değildir. Belirsizlik içeren durumlarda ortaya çıkabilecek sonuçların artıları ve eksilerinin ciddi bir şekilde tanımlanması gerekir. Bu noktada çevresel faktörlerin de detaylıca analiz edilmesi önemlidir. Belirsizlik durumunda geçmiş deneyimlerden ve kararların tamamından yararlanmak her zaman etkili olmamakla birlikte kesin kararlar da söz konusu değildir.

Karmaşıklık (Complexity) 

C harfi ‘‘Complexity’’ karmaşıklık durumunu ifade etmektedir. Değişim, hızla gerçekleşmesiyle birlikte gelen belirsiz durumları ardından karmaşıklığı getirmektedir. Karmaşıklık neden, sonuç ve faktörler arasında bir ilişki kurmanın karmaşık bir hal alması sonucunda ortaya çıkar, bu durumda da karar verebilmek oldukça zorlayıcıdır. Bunun sebebi analiz edilmesi gereken fazlasıyla faktörün mevcut olmasıdır ve böyle durumlarda uzun vadeli kararlar alınması kolay olmaz.

Muğlaklık (Ambiguity)

VUCA dünyasında son olarak muğlaklık hakimdir. Muğlaklık bu dünyada hiçbir şeyin net olmadığını ifade eder. Bir durumun gerçekleşme nedenini ve sonuçlarını net bir şekilde anlamak ve anlamlı bilgilere ulaşmak oldukça zordur. Muğlak durumlarda yanlış ya da yetersiz bilgiler ile verilen kararlar ciddi krizleri de beraberinde getirebilir. Muğlaklık sebebiyle bir durumun farklı şekillerde yorumlanabilmesi muhtemeldir.

VUCA Dünyasında Ön Plana Çıkan Yetkinlikler Nelerdir?

Yazımızın bu bölümüne kadar günümüz dünyası olan VUCA dünyasının ne anlama geldiğini detaylıca inceledik. VUCA dünyasında yaşamak gözümüzü korkutuyor olabilir ancak sahip olabileceğimiz bazı yetkinlikler ile bu dünyanın bize sunduklarını fırsata dönüştürebiliriz. Peki, bu yetkinlikler nelerdir?
Değişken, belirsiz, karmaşık ve muğlak olan günümüz dünyasına uyum sağlayabilmek için bu dünya hakkındaki her şeyi net bir şekilde öğrenmek gerekir. Özellikle iş hayatı düşünüldüğünde geleneksel yönetim şekillerinin aksine VUCA dünyasının özelliklerine uygun yönetim anlayışı benimsenmelidir. VUCA dünyasında durumlar ve dengeler sürekli değiştiği için değişime hızlı uyum sağlayabilen, etkili iletişim becerilerine sahip ve atik kişilere ihtiyaç vardır. Bu kişiler değişim karşısında strese ve karamsarlığa kapılmayacak, değişimin gerekli olduğunu düşünecek ve oluşabilecek zorluklar ile daha kolay başa çıkacaktır. Ek olarak günümüz dünyasında eski deneyimlerden veya çözüm yollarından yararlanmak her durumda doğru olmayacaktır. Gerçekleşen her durumu kendi içerisinde detaylıca analiz eden ve eleştirel düşünebilen çevik kişilere ihtiyaç vardır. Maruz kalınan bilgilerin çokluğu sebebiyle gerekli, gereksiz ve eksik bilgilerin bir süzgeçten geçirilmesi ile karmaşıklık yok edilebilir, burada da eleştirel düşünebilme yeteneği ön plana çıkmaktadır. Eleştirel düşünebilme ile durumlar analiz edilir ve elde edilen bilgilerle etkili kararlar alınabilir. Oluşabilecek veya meydana gelmiş bir sorun için alternatif çözüm önerileri mevcut olan, hızlı karar alabilen, sadece işletmenin iç çevresini değil dış çevresini karar alırken göz önünde bulunduran kişiler ile başarı sağlanabilir. Her durumun kendi içerisinde analiz edilmesiyle ileride oluşabilecek farklı krizlerin de önüne geçilmiş olacaktır. VUCA dünyasında sahip olunması gereken bir diğer yetkinlik ise iş birliği anlayışının sağlanmış olmasıdır. Zorlayıcı koşulların hakim olduğu bu dünyada bir ekip ruhuyla ilerlenmesi oldukça önemlidir. Gerçek bir ekip ruhu ise şirket içerisinde oluşturulan etkili iletişim mekanizması, dayanışma, dürüstlük, ortak değer anlayışı ile mümkündür. İş birliği ve ekip ruhunun yanı sıra net bir vizyona sahip olunmalıdır. Net bir vizyon ile iş dünyasındaki karmaşık neden-sonuç ilişkileri olabildiğince sadeleştirilebilir. VUCA dünyasına adapte olabilecek kişiler öğrenmeye açık olmalıdır. Yeni dünyada değişimin hızlı olması nedeniyle bilgiler de sürekli güncellenmektedir bu nedenle meraklı ve öğrenmeye açık kişiler bir adım önde olacaktır. Gerçek başarının sağlanması için herkesin net vizyon algısına sahip olması, bu vizyona yönelik çaba göstermesi gerekir çünkü gerçek bir çaba net hedeflere ulaşmak uğruna harcanabilir. Net hedefler oluşturulmadan atılan adımlarda işletmenin tüm üyelerinin farklı amaçlar için çaba göstermesi ile süreç daha da zor bir hal alabilir.

Günümüz dünyası çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişmeye ve dönüşmeye devam edecek. Bize de bu dünyanın değişen koşullarını göz önünde bulundurarak doğru adımlar atmak düşüyor. Değişken, belirsiz, karmaşık ve muğlak olan VUCA dünyasını olumsuz olarak değerlendirerek ön yargılı yaklaşmak başarısızlık ile sonuçlanabilir. VUCA dünyasına direnç göstermek yerine bu dünyayı doğru anlamanın en kilit nokta olduğunu söylemek mümkün. Etkili iletişim, net hedefler, iş birliği, eleştirel ve yaratıcı düşünebilme gibi yetkinlikler ve dinamik şekilde ilerletilen bir süreç ile olumsuz gibi gözüken VUCA dünyası sizin için bir fırsata dönüşebilir!