Yakınlık Önyargısı Nedir? İnsan Kaynaklarının Yakınlık Önyargısı İle Sınavı

Son birkaç ayda iş dünyasının takip ettiği ana konulardan biri olarak çalışanlar arasında çalışma modelleri ve sürelerindeki değişim isteği oldukça popüler. Bu konunun derinlerine indiğimizde çalışanların esnek ve hibrit çalışma modellerinde kendilerini daha güvende hissettiklerini ve verimlerinin aynı oranda arttığını gözlemliyoruz. Pandemiden sonra çoklu sektörlerde ve rollerde yaygınlaşan uzaktan çalışma kültürü ilk fazda çalışanın faydasına olacak bir hamle olarak oluşturulsa da şimdi uzaktan çalışma kültürünün kariyer planlamasındaki geleceği tartışılmaya başlandı. Tartışmanın başlığı ‘Proximity Bias’’ bizdeki karşılığı ise ‘’Yakınlık Önyargısı’’.

Yakınlık Önyargısı Nedir?

Yakınlık önyargısı, yöneticilerin uzaktan çalışan çalışanlar ile ofiste bulunan çalışanlara farklı davranışlar sergilemesini adresleyen bir tespittir. Farklı davranışların içini açtığımızda karşımıza yöneticilerin uzaktan çalışanlarla iletişimlerindeki zayıflamalar, aynı çalışanların şirkette olan gelişmelerden daha geç haberlerinin olması, terfi veya performans bazlı ödüllendirmelerden muaf olmaları maddeleri çıkıyor. Yakınlık önyargısı, bir nevi uzaktan çalışanı, uzaktan çalışmayı seçtiği için ofiste çalışan diğer ekip arkadaşlarından geride bırakılmasına olanak sağlayan eşitsizlik ortamı sağlıyor. Diğer bir deyişle uzaktan çalışana verilen bu çalışma özgürlüğü yakınlık önyargısı ile bir cezalandırmaya dönüşüyor.

Yöneticilerin Gözünde Uzaktan Çalışan ve Ofiste Çalışanlar Arasındaki Algı Farkları Nelerdir?

Çalışma modellerini kökten değiştiren ve teknoloji kullanımı ile kendi kültürünü oluşturan uzaktan çalışma, esnek çalışma saatleri, trafik derdinden kurtulma veya iş-özel hayat dengesinde olumlu değişim gibi bir dizi etkiyi masaya getiriyor. Bu etkiler ilk başta birer avantaj olarak görülse de uzun vadede çalışmak için ofise gelen çalışanlar karşısında uzaktan çalışanları dezavantajlı duruma düşürüyor. Şimdi gelin bu durumun olası nedenlerine göz atalım.

• Ofisteki çalışanın işi için fedakarlık yaptığının zannedilmesi
• Ofsteki çalışanın çalıştığı kuruma daha bağlı olduğunun düşünülmesi
• Uzaktan çalışanın veriminin uzakta çalıştığı için düşeceğinin varsayılması
• Uzaktan çalışanın ofiste olmadığı ve fiziksel olarak gözlemlenmediği için çalışmadığının düşünülmesi

İnsan Kaynaklarının Yakınlık Ön Yargısına Karşı Alabileceği Önlemler Nelerdir?

Şu an şirketlerde karar verici koltuklarda oturan çalışanlar ile özellikle uzaktan çalışma kültürüne sıkı sıkıya tutunan çalışanlar arasındaki jenerasyon ve alışkanlık farklılıkları göz önüne alındığında bu farklılıklara da çare bulmak yine insan kaynaklarına düşüyor. İnsan kaynakları departmanının olası bir yakınlık ön yargısına karşı alabileceği bazı önlemler ise mevcut.

• Ofiste çalışmayı seçen yöneticileri haftanın belirli günleri uzaktan çalışmaya yönlendirmek

Yöneticilerin uzaktan çalışanlar ile empati yapabilmelerini sağlamak ve olası krizlerin önüne geçmek adına yöneticilerden haftanın belirli günleri uzaktan çalışmalarını isteyebilirsiniz.

• Online toplantıların sayısını arttırmaya yönlendirmek

Yakınlık önyargısının oluşmaması için ofiste olan çalışanların da toplantılarını ofiste olmayan çalışanlarla birlikte çalışabilecekleri online toplantılara taşımalarını önerebilirsiniz.

• Uzaktan çalışanlardan görüşlerini alıp yöneticilere raporlamak

Uzaktan çalışan çalışanların çalışma süreçlerinde yaşadıkları sorunları, şirket hakkındaki mevcut görüşlerini ve taleplerini anonim anketlerle öğrenip, değerlendirebilmeleri üzere karar verici yöneticilere raporlayabilirsiniz.

Doğru yetenekleri şirkete kazandırmak, kazanılan yetenekleri şirkette tutundurmak için verdiğiniz onca çaba sonrasında ortaya çıkabilecek ’Yakınlık Önyargısı’’ konusunda bu yazımız ile birtakım yaklaşımlar sunmayı amaçladık. İnsanın olduğu her yerde değişim, değişimin olduğu her yerde de yeni yaklaşımların doğabileceğini düşünüyor ve bir sonraki yazımızda görüşmek üzere diyoruz.