Çoğu şirket çeşitli çalışan tanıma programları (employee-recognition program) yürütürken, çalışanlarına takdir hissini yaşatmak yerine yöneticilerin kontrol etmesi gereken ve çalışanların başarılarından tamamen kopuk hamlelerde bulunur. Bazı şirketler, kuruluşun değerlerini davranışlarında "somutlaştırmış" veya şirkette önemli bir etkisi olan kişilere özel ödüller vererek programları daha anlamlı hale getirmeye çalışır, ancak bu yaklaşımın da sorunları vardır: Ödüller, seçilmiş birkaç kişi için elit bir fırsat olarak görülebilir ve iş gücünün çoğunluğunu dışlanmış ve gözden kaçırılmış hissetmesine neden olabilir.
Yöneticiler çok daha geniş bir çalışan grubunun takdir edildiğini hissettirebilirse, faydaları önemli ölçüde olur; çalışanlar yöneticilerinden memnun olduklarında daha üretken olurlar. Biliyoruz ki, meslektaşlarının onlara saygı duyduğuna ve takdir ettiğine inanan ekipler görevleri daha iyi yerine getiriyor.
İşverenler takdirlerini göstermenin zor olduğunu düşünse de, çalışanlar bu durumun oldukça basit olduğunu iddia ediyor. Bu algı farklılığının güzel de bir nedeni var: yönetici ve çalışanlar arasındaki uçurum.
Yönetici ve çalışanların algıları arasındaki uçuruma dikkati çekerek başlayalım. İlk olarak, yöneticilerin çalışanları ne kadar takdir ettiği ile çalışanların ne kadar takdir edildiğini hissettikleri arasında büyük bir fark var. Şeffaflık yanılsamasının veya insanların duygularının başkaları için ne kadar görünür olduğunu abartma eğiliminin bunu açıkladığını düşünüyoruz: Yöneticiler, çalışanların kendileri hakkında nasıl hissettiklerini bildiklerini yanlış bir şekilde varsayıyorlar.
İkincisi, birçok yönetici takdiri iletmenin gerçekten karmaşık göründüğünü düşünüyor olabilir. Yöneticilerin bir kısmı bunu gelişimsel geri bildirimle dengelemede sorun yaşıyor ve çalışanlara karışık mesajlar göndermekten çekiniyor. Bir diğer kısmı ise, tüm çalışanlara takdir sunma çabalarının rutinleşeceğinden ve kişiselliğini kaybederek anlamsız görülebileceğinden endişeli. Öte yandan çalışanlar bunu karmaşık bir görev olarak nitelendirmiyor.
Biz ise bu yazımızda, yöneticilerin takdirlerini etkin bir şekilde ifade edebileceği detayları 5 maddede derledik. Gelin, bakalım!
Düzenli olarak çalışanlara merhaba demek ve onları kontrol etmek için zaman ayırmak, verimliliğinizi gereksiz yere tüketiyor gibi görünse de, bu etkileşimler aslında çalışanlarınız ve sizin için için değerli bağlantı noktalarıdır. Personelinizin görünmez hissetmesini engellerler. Çalışanlarınızın ne yaptıkları veya üzerinde çalıştıkları hakkında sizinle paylaşmasına izin veren rutinler oluşturursanız, onların sizin tarafınızdan "bilindiğini" hissetmelerini sağlayabilir ve kuruluşunuzda neler olup bittiği konusunda döngüde kalabilirsiniz.
Çalışanlar, hem neyi iyi yaptıklarını hem de nereleri iyileştirebileceklerini bilmek isterler. Olumlu ve gelişimsel geri bildirim almak çalışanları değerli hissettiren en önemli detaylardan biri. Bu noktada verilen geri bildirimlerin ayrımının da iyi yapılması önemlidir. Yöneticisinden övgü almak, pek çok çalışan için anlamlı olabilir, ancak hiçbir zaman iyileştirme odaklı öneri almamak da olumlu geri bildirimin geçerliliğinin sorgulanmasına sebep olur. Bunun yanı sıra, yalnızca kritik geri bildirim alan çalışanlar ise hiçbir zaman yöneticilerini mutlu edemeyeceklerini hissettikleri için pes etmeye meyillidir.
İşin püf noktası, her iki tür geri bildirimi aynı anda vermekten kaçınmaktır. Yöneticiler, olumsuz geri bildirimleri iki olumlu geri bildirimin arasına sıkıştırmayı denediğinde, çalışanların kafası karışır. Gelişimsel geri bildirime en çok ihtiyaç duyan çalışanlar yalnızca yöneticilerinin söylediği olumlu şeyleri duyma eğiliminde ve iyi performans gösterenler ise bir süre sonra olumsuz yorumların çoğunu dikkate almıyor. Bu nedenle, olumlu geri bildirimi gelişimsel geri bildirimden açıkça ayırdığınızdan emin olun.
Çalışanlar, kariyerleri için geleceğin neler getireceğini bilmek isterler. Yöneticiler büyüme potansiyelini açıkça tartışmak veya fırsatlar sağlamak ve görevleri "uzatmak" için zaman ayırdıklarında, çalışanlar bunu kendilerine değer verildiğinin kanıtı olarak yorumlar. Tersine, yöneticiler çalışanlarının gelişimini ele almayı ihmal ettiğinde, çalışanlar bunu olmadıklarının bir işareti olarak alırlar.
Yöneticiler, çalışanlarına uzaktan çalışma seçeneği sunsa da, hatta ekstra saatler çalıştıktan sonraki gün geç gelmesini teklif etse de, çalışanlar bunu önemli bir güven ve takdir işareti olarak yorumluyor. Çoğu zaman çalışanlar, yöneticisinin kendisine sunduğu esnek çalışma programını “büyük bir takdir” olarak nitelendiriyor.
Çalışanınıza katkıları hakkında özellikle neye değer verdiğinizi söylemek için birkaç dakika ayırmanız muazzam bir etki yaratabilir. Belki haftanın ilk 15 dakikasını kişisel bir teşekkür notu yazarak ya da ekip toplantılarınıza bireysel ekip üyelerinin başarılarını kısaca takdir ederek başlatarak, düzenli rutinlerinize dahil etmeye çalışabilirsiniz. Bu konuda seçenek yelpazesi neredeyse sınırsızdır. Bazı yöneticiler, takdirlerinin somut ifadesi olarak yiyecek ve hediye kartları verirken; diğerleri, her gün raporlarıyla birlikte ziyaret etmeyi tercih edebilir. Asıl fikir, çalışanlara teşekkür etmek için otomatik bir sistem oluşturmak değil; daha çok, takdirinizi size doğal gelen bir şekilde ifade etme izni vermekle ilgilidir.